Лучшие книги Нар-Дос

Имя Нар-Доса (Микаэла Захарьевича Ованисяна), выдающегося представителя армянского реализма, давно известно русскому читателю.
Его творчество, проникнутое светлым гуманизмом, человечностью, непримиримостью ко лжи, стяжательству, до сих пор волнует читателя.
В настоящем сборнике представлены лучшие произведения писателя, некоторые - в новом переводе.

В своих произведениях Нар-Дос с большой художественной силой и правдивостью показывает жизнь трудового городского люда, нравственное загнивание буржуазного общества.
Книги писателя отражают характерные черты современной ему городской жизни, типичные для городов Закавказья.
Нар-Дос на протяжении всей творческой биографии оставался верным принципам реализма, изображая действительность такой, какая она есть и без прикрас показывая внутренний мир своих героев.

Инсценированный рассказ. Он составлен из страниц дневника «пропащего человека», повествующих о трагедии его жизни. Нищего студента отвергла любимая. Началась история его падения. Разобраться в самом себе, научиться не сдаваться помог герой итальянской новеллы – уличный скрипач, который, попав в похожую ситуацию, не сдался, а стал известным музыкантом. Исполнители: Телегин Борис, Ковенская Этель, Вуль-Веснин Михаил

В своем романе классик армянской литературы Нар-Дос показывает армянскую интеллигенцию старого Тифлиса, подъем национально-освободительного движения 90-х годов. В центре романа - драматическая судьба молодого интеллигента Левона Шахяна, не сумевшего найти свое место в сложной и противоречивой обстановке армянской действительности конца прошлого столетия.

Նար-Դոսն իր գրական գործունեությունն սկսել է XIX դարի 80-ական թվականներին: Սկզբում գրել է բանաստեղծություններ, ապա՝ պատմվածքներ: 1886 թվականից գրել է վեպեր և վիպակներ: Նար-Դոսի լեզուն ժամանակակից հայերենի մի նոր բարձրակետն է, իսկ ստեղծագործությունը՝ հայ արձակի մի նոր աստիճան:

​​Նար-Դոսի այս ժողովածուն լույս է տեսել «Իմ գրադարանը» մատենաշարով և ներառում է գրողի «Նեղ օրերից մեկը», «Սպանված աղավնին», «Ես և նա», «Մեր թաղը» ստեղծագործությունները:

«Իմ գրադարանը» մատենաշարի յուրաքանչյուր գրքում ներկայացված են հայ դասական գրողների լավագույն գործերը: Մատենաշարը հասցեագրված է դպրոցականներին, ուսանողներին, մեծահասակ ընթերցողներին և առհասարակ բոլոր նրանց, ովքեր սիրում են հայ գրականությունը:

"Эта рукопись попала ко мне случайно, как именно - не важно. Объемная тетрадь, в которой "пропащий человек", как он сам назвал свои мемуары, долгие годы почти каждый день описывал события личной жизни. Пропустив все постороннее и неинтересное, я избрал и превратил в целостный рассказ лишь то, что составляет сердцевину дневника и раскрывает суть трагедии "пропащего человека". Скажу еще, что часть рассказа, касающаяся трагедии падения, была названа "пропащим человеком" "я и она". Под сим наименованием и отдаю в печать. "

В сборник вошли повести и рассказы классиков армянской литературы конца XIX-начала XX вв.

Կյանքի վերջին շրջանում Նար-Դոսը գրել է «Նոր մարդը» (1928) վեպի առանձին հատվածներ:Արձակագիրը փորձում է նախահեղափոխական կյանքը պատկերել նոր լույսի տակ, ցույց տալ այդ կյանքով ապրած մարդկանց հոգեբանությունը։ Գրողի ստեղծագործության մեջ հիմնականը մարդն է՝ իր մարդկայնական ու բարոյական հատկություններով։ Դրանով է նա կապվում հայ գրականության՝ XIX դ. վերջին եւ մանավանդ XX դ. սկզբին բարձրացրած համամարդկային ընդգրկման հարցերի ու առաջադիմական ձգտումների հետՆար-Դոսին բնորոշ է արդիականության սուր զգացողությունը, գեղարվեստական վարպետությունը:

Սեփական խղճի դատաստանի առջեւ Է կանգնեցնում իսկական սերը նաեւ իշխանուհով: Նա ուզում Էր հետ նայել, լսել տարիների, «մանկության հեովոսէ մարած ձայներ», արթնացած խղճի ձայներ: Բայց մոտիկ անցյալը մութ գիշերի նման անթափանց Էր թվում, միայն հատուկենտ լույսեր Էին ասղնտում հուշերի հա֊մատարած սեւ պաստառը… նրա հայացքն ուղղված էր իր ներսը, ՚ ուր մի զարմանահրաշ պատուհան էր բացվել անցած տարիների վրա։ Թելերը, որ նրան կապում էին հին ճանապարհի հետ եւ խաոնվել-խճճվել էին նրա կյանքի թելին, հարազատ էին ու թանկ։ Հուշերը ծանոթ արահետներով նրան տանում են հեռու-հեռու։ Եվ խղճի խայթի պես մի բան ծակում է սիրտը, իրենից հաշիվ էր պահանջում ազնիվ, բարի, հոգատար ամուսինը, որին զոհել էր սեփական հաճույքներին բավարարություն ՛տալու համարՆա մտորում է իր կորցրած տարիների մասին, այն կյանքի մասին, որ նոր էր սկսվել եւ որ կարող էր սկսվել ավելի վաղ։ Իշխանուհին փախչում է մենակությունից, վախենում ինքն իր հետ, ծանր հուշերի ու մտքերի հետ մենակ մնալուց։ Իսկ հուշերն ու մտքերը հնտապնդոլմ են նրան,, անդադրում փնտրում տանջալից «ինչու»-ների պատասխանը, փնտրում տարիների հեռվում, այն օրերում, երբ այնպես թեթեւ էր նայում կյանքին։ Կորցրել էր մի ավելի թանկագին բսւն եւ չէր նկատեք իր կորուստը։ Իշխանուհին մտքերի մեշ աննկատելիորեն փորձում է ճանապարհ հարթել արդարացման համար, իր խղճի հետ հաշտության ելք է որոնում՝ հիմնովին սրբագրելով երեկվա իր հայացքները կյանքի մասին։ Գրողը հոգեբանական ՛երեւույթների պատճառները որոնում է կյանքի պայմանների, միջավայրի ու դաստիարակության եղանակի մեշ։