
Ян Скрыган — о писателе
- Родился: 16 ноября 1905 г. , д. Трухановичи (ныне — Копыльский район, Минская область, Беларусь)
- Умер: 18 сентября 1992 г. , Минск, Беларусь
Биография — Ян Скрыган
Ян (Янка) Скрыган, сапр. Іван Аляксеевіч Скрыган (16 лістапада 1905, в. Труханавічы (цяпер Капыльскі раён, Мінская вобласць) — 18 верасня 1992, Мінск) — беларускі пісьменнік, паэт, навеліст, нарысіст, публіцыст і крытык.
Нарадзіўся 16.11.1905 г. у сяле Труханавічы Менскай вобласці ў сялянскай сям'і.
Пасля парафіяльна-царкоўнай школы (1918) вучыўся ў Слуцкай духоўнай навучальні, у школах першай і другой ступені, у рэальнай навучальні, мяшанай гімназіі, нарэшце, у Слуцкім сельскагаспадарчым тэхнікуме (пакінуў з чацвёртага курса, у 1924). З 1924 г. працаваў у слуцкай акруговай газеце «Вясковы будаўнік», пасля - загадчыкам Народнага дома ў Расонах, у рэдакцыі газеты «Чырвоная Полаччына». У…
1928-1932 гг. вучыўся на літаратурна-лінгвістычным аддзяленні педфака Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта. У 1933-1936 гг. працаваў у газеце «Літаратура і мастацтва». Быў сябрам літаратурных аб'яднанняў «Маладняк», «Літаратурна-мастацкая камуна». У канцы 1936 г. быў арыштаваны і 05.10.1937 г. асуджаны на 10 год зняволення ў лагерах і на 10 гадоў ссылкі. Пакаранне адбываў у Нова-Іванаўскім лагеры (пад Марыінскам). У ссылцы працаваў на нумарным заводзе ва Ўзбекістане, у сланцахімічнай прамысловасці ў Эстоніі, на новабудоўлях Краснаярскага краю. 29.12.1954 г. рэабілітаваны Вярхоўным судом БССР. З 1955 г. - рэдактар у Дзяржаўным выдавецтве БССР, з 1959 г. - рэдактар аддзела прозы, потым намеснік галоўнага рэдактара часопіса «Полымя». З 1967 г. - загадчык літаратурна-кантрольнай рэдакцыі Беларускай Савецкай Энцыклапедыі, у 1975-1985 гг. - адказны сакратар Камітэта па Дзяржаўных прэміях БССР у галіне літаратуры, мастацтва і архітэктуры. Сябра СП СССР з 1934 г.
Дэбютаваў у друку вершам у 1925 г. (слуцкая газета «Вясковы будаўнік»). Удзельнічаў у альманахах «Росквіт» (1925), «Наддзвінне» (1926), «Зарніцы» (1928), у калектыўным зборніку «Слуцкія песняры» (1926), у кнізе з гісторыі Магілёўскай шаўковай фабрыкі «На Цішоўскай пустэчы» (1931). Аўтар кніг апавяданняў, аповесцей «Затока ў бурах» (1929), «Каця Лапянкова» (1932), «Сустрэчы» (1935), «Апавяданні» (1956), «Наталя» (1957), «Няпрошаная сляза» (1958), «Скажы адно слова» (1961), «Свая аповесць» (1964), «Кругі» (выбранае, 1969), «Кругі» (аповесць з доказамі, 1986), «Выбраныя творы» (Мінск : Беларускі кнігазбор, 2005). Выйшлі «Выбраныя творы» у 2 тамах (1975; 1985).
Напісаў кнігі ўспамінаў, партрэтаў, нататак і артыкулаў па праблемах літаратурнага майстэрства і культуры мовы «Ранішнія росы» (1965), «Некалькі хвілін чужога жыцця» (1979, 1990). Пераклаў на беларускую мову кнігі і асобныя творы А. Астроўскага, М. Горкага, І. Буніна, Ф. Гладкова, К. Федзіна, І. Бабеля, а таксама ўкраінскіх, летувіскіх, латышскіх, эстонскіх пісьменнікаў.
Лаўрэат Дзяржаўнай прэміі БССР (1976) за ўдзел у стварэнні Беларускай Савецкай Энцыклапедыі.
Заслужаны работнік культуры Беларускай ССР (1985).
Памёр 18.09.1992 г.
Книги
Смотреть 15Библиография
«Затока ў бурах» («Бури над заводью») (1929)
«Каця Лапянкова» («Катя Лапенкова») (1932)
«Сустрэчы» («Встречи») (1935)
«Апавяданні» («Рассказы») (1956)
«Наталя» («Наталья») (1957)
«Няпрошаная сляза» («Непрошеная слеза») (1958)
«Скажы адно слова» («Скажи одно слово») (1961)
«Свая аповесць» («Своя повесть») (1964)
«Ранішнія росы: Літаратурныя нататкі, успаміны, партрэты» («Утренние росы») (1965)
«Кругі» («Круги») (1969)
«Некалькі хвілін чужога жыцця» («Несколько минут чужой жизни») (1979, 1990)
«Кругі» («Круги») (1986)
«Выбраныя творы» у 2 тамах («Избранные сочинения» в 2 томах) (1975; 1985):
«Выбраныя творы ў двух тамах. Т. 1. Кругі: Аповесць»
«Выбраныя творы ў двух тамах. Т. 2. Апавяданні,…
Рецензии
Смотреть 122 марта 2023 г. 23:23
102
5 Вот и встретились два одиночества...
Неправильный рассказ какой-то - раз встретились, значит, не просто так), ну по всем законам жанра должны были эти одиночества подружиться со всеми вытекающими. Но что-то какие-то вялые эти одиночества, хотя оба пережили неудачные первые браки - от нее ушел муж-гуляка, от него ушла жена. Ей стало невмоготу его постоянное отсутствие дома - он работает геодезистом, как только сходит снег - уезжает "в поле" до зимы. И "поля" эти постоянно меняются в течение сезона - одно место обмерили, переходят на следующее. Таким образом он оказался на постое у одинокой героини рассказа - а ей было и непривычно присутствие чужого человека в доме, но и радостно - мужчина! Но... нет, так ничего и не случилось, они пробалансировали на грани искры, но так и не коротнуло, не замкнуло. Последнюю его ночь у нее,…