Вайцяшонак Марыя — новинки

Літаратурная творчасць Марыі Вайцяшонак трымаецца на сваёй, ужо амаль міфалагічнай, нацыянальнай самасці і старой класічнай традыцыі. Натуральнасць тэксту, нязмушанасць моўнага стылю і помнасць народнага гутарковага маўлення робяць прозу і паэзію Марыі арыгінальнымі і непадробнымі сярод шматлікіх творцаў нашай сучаснай літаратуры.
На вялікі жаль, Марыя Вайцяшонак пачала страчваць зрок. Чытаць і пісаць ёй становіцца ўсё больш праблематычна. Аднак духоўная і творчая актыўнасць змушаюць яе шукаць новыя магчымасці ўдзелу ў літаратурным працэсе — так з’явіўся блог-дыялог «На прызбе ў Сілічах» сумесна з Аксанай Ёркінай.
Марыя нагаворвала па тэлефоне сваё стаўленне да тых ці іншых актуальных і злабадзённых падзей свайго і грамадскага жыцця, задаючы тэму размовы альбо адказваючы на пытанні каляжанкі, прычым гэтыя нагаворы маюць не толькі крэатыўны характар, а падчас і ўражлівую мастацкую аснову, як у сюжэтным, так і ў моўна-стылістычным плане.

Марыя Вайцяшонак (Вайцяшонак Марыя Антонаў- на, 1 снежня 1940 года) — вядомая пісьменніца і паэтка (сябра СБП з 1990 года) з’яўляецца аўтарам дзесяці кніг публіцыстыкі, казак для дзяцей, мастацкай прозы і паэзіі: «Сярод блізкіх людзей», «Жанчына каля люстэрка», «Сад нявіннасці», «Кола», «Каму расказваюць казкі на два вушкі», «Серпень», «Асадніца», «Сонцаварот», «Гняздо агню», «Тварам да зімы». Гэтая кніга выбраных твораў ёсць зборам лепшых узораў яе арыгінальнай прозы і паэзіі. Чытач знойдзе тут душэўны прытул і спагаду, а таксама злагаду і людскую гасціннасць — крэўную памяць бацькаўшчыны. Своеасаблівы і натхнёны голас Марыі ўзвысіць і зачаруе вас. I вы станеце апантаным прыхільнікам яе творчасці.

Кнігу лёсу напісала Марыя — перакінула масток болю з сённяшняга ў мінулае, злучыла іх у адно, паяднала непаяднальнае... Напісала «на ўсю шчырасць» (выслоўе Янкі Брыля) свае глыбокай і таленавітай душы. Падзялілася перажытым, як апошнім акрайцам хлеба, не ад нішчымніцы, — ад безагляднай шчырасці. Якая ж гэта сёння рэдкасць: такая шчырасць і такая шчодрасць, якое шчасце й ратунак, які падарунак — такая нечакана-чаканая, такая балючая й светлая кніга — «Асадніца». (Хрысціна Лялько)

Вершы — новая форма ў творчасці знанай пісьменніцы Марыі Вайцяшонак. Тэксты напісаліся ў вясковым доме ў Іслачы амаль за адзін месяц, як таго наогул патрабуе руплівы серпень. Адсюль адпаведны настрой.

Марыя Вайцяшонак вядомая як аўтарка арыгінальнай i самадастатковай прозы. Яе тэматыка — духоўны космас зямных людзей. «На яе можна разлічваць, калі мы ні ў чым не ўпэўнены, але да ўсяго цікавыя» — эпіграф Віславы Шымборскай з верша «Сёе-тое пра душу», узяты пісьменніцай да аднаго з аповедаў, пасуе i да самой творчасці Марыі Вайцяшонак i да яе жыццёвай чалавечай натуры увогуле. На фотаздымках аўтаркі — ейны дом у вёсцы Іслач.

У кнігу ўвайшлі апавяданні і нарысы, якія ў апошні час друкаваліся ў газеце «Літаратура і мастацтва», часопісах «Беларусь», «Крестьянка» і іншых выданнях. Усе яны — аб сённяшняй вёсцы, дзе, як глыбока перакананы аўтар, захаваны вытокі духоўнасці, чалавечай мудрасці, дабрыні.